Vuurtorenwachters

Fotograaf: Nel Wilkes

Kunstwerk van de maand: Mei 2023

Erik Buijs

1970

Rhenen

Beeldenmaker

Bronnen

https://www.erikbuijs.nl/bio.php

https://huubhannen.nl/kunstenaar/erik-buijs/

https://www.galeriewit.nl/kunstenaars/erik-buijs

Erik Buijs volgde een opleiding in monumentale sculptuur aan de Sint Joost Academie in Breda en hij studeerde monumentale architectonische vormgeving aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Erik maakt al jaren naam met een stroom beelden in de openbare ruimte. Vaak in beton, brons of aluminium gestolde beelden van gekleide aardmannetjes. Het zijn monumentale mannetjes die gezien willen worden. Vaak narrige types, maar ook een beetje introvert. Sneu, maar vol power en soms heerlijk herkenbaar. Erik bouwt zijn beelden op uit klei of was, het maakplezier en de sporen van het boetseren – inclusief duimafdrukken, handpalmvegen en messneden – zijn goed zichtbaar. Hij noemt zich liever beeldenmaker dan kunstenaar. Zijn mannetjes zijn direct herkenbaar, een mengeling tussen Primitieve Kunst en stripfiguren. Zijn beelden lijken zich bewust te zijn van de toeschouwer en commentaar te geven op hun omgeving. Afhankelijk van de blik van de beschouwer is dat ironisch of humoristisch. Eriks mannetjes moeten wel functioneren in de omgeving waarvoor ze zijn gemaakt. Hij onderzoekt de betekenis van zijn beelden zorgvuldig en denkt na over de interpretaties die ze oproepen.

In 2013 maakte Erik Buijs in opdracht van de gemeente Maassluis een kunstwerk, De Vuurtorenwachters. Twee houten palen van ca. 9 meter hoog werden in de wijk Het Balkon geplaatst. Beide zijn omringd door een grote, vierkante, houten plantenbak zodat het lijkt of ze daar uit komen groeien. De palen stonden ver uit elkaar vandaan. De ene stond recht voor basisschool Het Balkon en de andere aan de Delflandsedijk, bij de middelste ingang van Avonturis.  Volgens Eriks beschrijving ervan op zijn website, moeten de palen samen een lichtlijn vormen. Dat doet meteen denken aan de twee lichtbakens die in het -nog nabije- verleden langs de rivier stonden en de roergangers op de schepen hielpen om op koers te blijven in de vaargeul. Nu zijn er twee straten op Het Balkon naar die bakens genoemd, Het Hoge Licht en Het Lage Licht. Als de roerganger die lichten zag en hij kreeg ze varende weg recht boven elkaar, dan lag hij ‘in de lichtlijn’. Erik heeft met dit idee gespeeld. Bij de paal voor de school hing hij een mannetje met een draaglamp helemaal bovenin en in de paal voor Avonturis een zelfde mannetje halverwege. Zo’n vuurtorenwachter is een grof gekleid en daarna in aluminium gegoten mannetje met een groot gezicht en een lange baard. Hij draagt een vreemde hoofdtooi. Aan de voorkant lijkt het op een kapiteinspet maar aan de achterkant is het een zuidwester. Hij heeft zijn lamp in de linkerhand, de arm half geheven. Onder de rechterarm houdt hij zijn teddybeer geklemd.

In het najaar van 2020 verhuisde het mannetje met het bovenlicht van de school naar de middenberm van de Jacob van Heemskercklaan, recht voor de Doggevaart. Zijn collega met het onderlicht zal ook nog wel een tikje opzij gaan, zodat die recht voor de middellijn van de Jacob van Heemskercklaan komt te staan. Eindelijk samen in één zichtlijn.

23 februari 2023
Jacques Visker, HVM

Wat vindt een willekeurige Maassluizer ervan?

-Van het kunstwerk ‘Vuurtorenwachters’ maakt de wachter boven op de paal een verloren indruk. Maar ja, tegelijk vind ik het beeld ook humoristisch! Als hij daarboven maar een goede jas aan heeft? Het statige én toch niet opvallende kunstwerk, dat nog een tweede exemplaar in de wijk kent, maakt het voor mij interessant. In die uitnodiging is de kunstenaar wat mij betreft geslaagd. De bedoeling van het ontwerp was de twee vuurbakens, die vroeger een lichtenlijn vormden, in herinnering te brengen. Op zich is het jammer dat je, bij het kijken naar het kunstwerk, er geen weet van hebt dat de wachter een lantaarn en poolvos vasthoudt. Dat de ‘kleine’ wachter op de paal als het ware ‘vraagt’ te onderzoeken wat het vasthoudt, vind ik een leuke artistieke uitnodiging!
André Bruijn

-Ook dit beeld heb ik nog nooit gezien, maar nu snap ik wel dat hiermee het Hoge licht en het lage licht mee gesymboliseerd wordt.
Chris Zweers

Wat vindt een collega-kunstenaar uit Maassluis ervan?

-Voor het IKC Het Balkon  staat een (licht)mast met in de top een figuurtje, de vuurtoren wachter, een zelfde mast staat bij de natuurspeeltuin Avonturis.

Je moet er bewust naar zoeken anders valt het absoluut niet op .

Als je het weet is het leuk, meer is er niet over te zeggen. Het verhaal erachter gaat in principe over de verwijzing naar het vroegere hoge en lage licht.
Henk v d Hoek

Ik dacht dat er een verweerde tuinkabouter aan een paal was bevestigd, maar dit is dus een serious kunstwerk. Jammer van de knullige bevestiging aan die paal, want het beeldje zelf is wel koddig. Wat is het voor beestje dat hij in zijn rechter arm heeft, een hondje of een teddybeer? Ik begrijp de plek aan de Waterweg wel, maar ik zou zelf voor een andere manier van plaatsing denken, want op deze manier krijgt hij te weinig aandacht. Of is dat juist een onderdeel van het verhaal?
Rolf de Bakker